De Westerse wereld viert feest: De grote, boze wolf in de vorm van George W. Bush en zijn neo-conservatieve aanhang is eindelijk verslagen, en door niemand minder dan een zwarte ‘Messiah’ genaamd Barack Obama. Zijn aantrekkelijke beloftes van ‘change’ brachten het volk samen en verzekerden een ruime overwinning. Tijdens de verkiezingsavond vloeiden de tranen rijkelijk hier in Amerika, bij man en vrouw, terwijl de menigte in Chicago keer op keer de ritmische strijdkreet van hun nieuwe president scandeerde: “Yes, We Can!”. Europa liet een zucht van verlichting: Amerika heeft eindelijk het ‘licht’ gezien, althans, het licht waarin Europa de wereld graag ziet.
De campagne van Barack Obama richtte zich grotendeels op het samenbrengen van Democraten en Republikeinen in de hoop de economische crisis af te remmen en de verwaterde diplomatische banden tussen Amerika en de rest van de wereld te herstellen. Het volk, zo stelde Obama, was verdeeld door de controversiele beslissingen van het cabinet Bush, en als men eerst deze kloof kan sluiten, zal de ‘change’ vanzelf volgen. Deze retoriek, samen met beloftes van belastingverlaging en betere gezondheidszorg, werd klakkeloos aangenomen door een groot aantal Obama supporters, in de veronderstelling dat de praktijk later wel uitgezocht zou worden. Filmpjes van Obama’s aanhangers verschenen op het internet, waarin zij meedeelden dat ze zich “eindelijk geen zorgen meer hoefden te maken over benzine, de hypotheek, en belasting”. Kortom: een utopie.
De werkelijkheid is een stuk somberder voor Amerika, en het zal ongetwijfeld jaren duren voordat het duidelijk wordt of Obama’s aanpak wel echt “change” is. Hij won weliswaar een significante meerderheid van de stemmen, maar was het volk eigenlijk zo gescheiden onder Bush als Obama ons wijsmaakte? Recentelijk heerste er veel ontevredenheid over Bush. Zijn acht jaren brachten echter tevens een tijd van ongekende samenhorigheid in Amerika: De gebeurtenissen van 11 September 2001 brachten het hele volk, van het conservatieve Texaanse platteland tot het linkse Noord Westen, tot de nuchtere stad New York, samen in hun strijd tegen het moslim extremisme. Niets is tenslotte effectiever in het versterken van een gevoel van nationale eenheid, dan het zwartmaken van een gedeelde vijand. Hermann Goering, NAZI politicus, zei al in 1946 dat de overheid slechts het volk moet vertellen dat ze worden aangevallen, en dat de pacifisten met hun afwijkende mening de nationale veiligheid in gevaar brengen. Zo bracht ook George W. Bush het Amerikaanse volk samen tegen de vijand. Democraat of Republikein, de grote meerderheid voelde een roeping tot eenheid. Pas toen de oorlog oneindig leek te worden, en de economie ineens bergafwaarts ging, ging men op zoek naar een nieuwe zondebok.
De vraag is daarom: Hoeveel ‘change’ brengt Obama eigenlijk? Obama bracht het volk samen in de verkiezingen, maar wederom tegen een gedeelde vijand. Als zondebok werd president Bush het doelwit van alle frustratie over de oorlog en de economie. Door Obama te ondersteunen, zagen de Amerikaanse stemmers een kans om zich af te zetten tegen Bush en daarmee zich te ontdoen van schuld aan de huidige situatie. Het feit dat zij zelf hadden bijgedragen aan de problemen door twee keer op Bush te stemmen, en door hypotheken en leningen af te sluiten die zich niet konden veroorloven, werd verloochend. Degenen die Bush verdedigden of een andere economische aanpak voorstelden, werden snel het zwijgen opgelegd door de juichende massas van obama fans. Tenslotte is het onpatriotisch om tegenspraak te leveren.
Het huwelijk is voltrokken tussen de Democratische en Republikeinse families en de vete die Bush zou hebben veroorzaakt lijkt voorlopig begraven. De komende paar maanden zal men kunnen genieten van de ‘honeymoon’, terwijl Obama zijn kabinet samenstelt. Echter, tijdens de afgelopen dagen begonnen Obama en zijn aanhangers reeds het vuur van enthousiasme te doven: “Die verandering komt wel, maar het gaat een paar jaar duren.” Het begin van de teleurstelling volgde hier in Indiana, een staat die voor het eerst in ruim 40 jaar, en eigenlijk met veel twijfel, nog net democratisch stemde. Die teleurstelling zal ongetwijfeld groeien tijdens Obama’s eerste jaar als president van de ‘Verenigde’ Staten. Historisch gezien zagen bijna alle nieuw gekozen presidenten hun populariteit vallen tijdens hun eerste jaar, waarin het duidelijk werd dat campagnebeloftes makkelijker gezegd dan gedaan worden. In het geval van Obama is dit problematischer dan voor zijn voorgangers: De schatkist is leeg, de schulden zijn hoger dan ooit, Irak lijkt een bodemloze, geldzuigende put te zijn, en de Dow Jones daalde verder na de verkiezing.
Als eerste zwarte president ligt er extra veel druk op Obama en als hij zijn beloften niet waar weet te maken, zou het wel eens een lange tijd kunnen zijn voordat er weer een Democraat wordt verkozen. Maar met een beetje geluk, kan hij zijn problemen afschuiven op zondebok Bush en de ‘rommel’ die hij heeft achtergelaten in het Witte Huis.
Reveries of a Solitary Walker 